اگر اهل بازی های کامپیوتری باشید مطمئناً شما هم به مانند من حداقل چند باری اسم این فرایند یعنی Overclocking به گوشتان خورده است. هدف از انجام این فرایند به طور خلاصه، افزایش نرخ کلاک قطعه سخت افزاری مورد نظر نسبت به حالت پیشفرض کارخانه ای تعیین شده بوده که در نهایت موجب سرعت و قدرت بیشتر قطعه مورد نظر خواهد شد. این فرایند بیشتر در مورد دو قطعه پردازنده و گرافیک کاربرد دارد اما به هر حال سایر اجزاء کامپیوتر نیز قابلیت Overclock را دارا هستند. به طور کلی افزایش نرخ کلاک یک قطعه سخت افزاری سبب افزایش میزان واحد های عملیاتی آن دستگاه در طی یک ثانیه شده اما از آن طرف طبیعتاً گرمای بیشتری نیز تولید می شود. شما می توانید با کمک این فرایند کارایی قطعه مورد نظر را از حالت پیشرفرض بالاتر برده و البته باید از آن طرف تجهیزات خنک کنندگی مازادی را نیز برای خنک نگه داشتن گرمای اضافی برای قطعه مورد نظر خود تهیه کنید. با ما همراه باشید.
فرایند Overclocking به چه معناست؟
پردازنده اصلی سیستم کامپیوتری شما به صورت پیشفرض از یک سری خصوصیات برخوردار بوده که سبب می شود در یک حداکثر سرعت ثابتی به کار خود ادامه دهد اگر شما بالاترین سرعت پردازنده را با یک سیستم کولینگ مناسب برای اجرای برنامه ها و بازی های سنگین در نظر بگیرید تمامی کارهای مربوط به پردازنده باید بدون هیچ گونه مشکلی پیش برود.
خبر خوب این است که شما محدود به حداکثر سرعت پیشفرض پردازنده نبوده و می توانید سرعت آنرا با تنظیم نرخ کلاک بالاتر یا افزایش آن در بایوس سیستم بالاتر برده تا کارایی بیشتر و بهتری را شاهد باشید.
این حالت سبب افزایش سرعت پردازنده می شود اما از آن طرف گرمای بیشتری نیز تولید می کند. اگر در چنین شرایطی سیستم کولینگ مناسبی برای آن تهیه نکنید ممکن است از نظر فیزیکی پردازنده آسیب دیده و یا ناپایدار شده و منجر به نمایش صفحه آبی مرگ و ریست سیستم شما شود.
آیا قادر به اعمال این فرایند هستیم؟
نکته ای در این زمینه وجود دارد این است که همیشه نمی توان سرعت پردازنده ها را با این فرایند افزایش داد. در واقع حقیقت این است که اغلب مادربردها و پردازنده های ساخت شرکت اینتل به صورت پیشفرض در حالت قفل قرار گرفته و اجازه افزایش و دستکاری مشخصات آنها را به شما نمی دهند. به همین دلیل پردازنده هایی که از این قابلیت برخوردار هستند نسبت به سایر پردازنده ها از فروش بیشتری برخوردار هستند چرا که علاقه مندان می توانند نسبت به دستکاری و افزایش واحد های عملیاتی پردازنده خود اقدام کنند. معمولاً پردازنده هایی که این قابلیت یعنی Overclock را در اختیار شما قرار می دهند در شماره مدلشان یک حرف K دیده می شود.
به طور کلی پیشنهاد می شود که اگر تمایل به خرید قدرتمندترین کامپیوتر شخصی مخصوص گیمینگ دارید که از قضاء سیستم کولینگ خوبی نیز داشته باشد و اعمال فرایند Overclock را نیز پشتیبانی کنید بهتر از در هنگام خرید سیستم به قابل Overclock بودن آن به خوبی دقت کنید بنابراین اگر از قطعات مخصوصاً پردازنده استانداردی استفاده می کنید احتمالاً قادر به تغییر مشخصات آن نخواهید بود.
چرا باید این فرایند را اعمال کنیم؟
مزیت های این فرایند یعنی Overclock بسیار مشخص است: شما با اعمال این فرایند از یک پردازنده با سرعت و قدرت بیشتری برخوردار هستید البته امروزه با توجه به تولید و عرضه قطعات سخت افزاری قدرتمند و استفاده حداکثری از توانایی آنها به مانند گذشته این فرایند از محبوبیت برخوردار نیست.
اما به هر حال در این بین برخی از طرفداران دو آتیشه گیمنگ نیز وجود دارند که تمایل به استفاده حداکثری از توان قطعه مورد نظر داشته و به نوعی از به چالش کشیدن قطعات لذت می برند. نکته دیگری که در این فرایند وجود دارد این است که اعمال این فرایند بر روی کارت گرافیک تاثیری به اندازه اعمال آن روی پردازنده مرکزی نداشته و ندارد.
چطور پردازنده سیستم خود را Overclock کنیم؟
هر پردازنده ای با پردازنده دیگر متفاوت بوده و هر مادربردی از تنظیم و ساختار متفاوتی در بایوس خود بهره می برد به طور کلی این امکان وجود ندارد که با یک دستور العملی کلی بتوان تمامی انواع پردازنده ها را Overclock کرد. با این وجود ساختار کلی این فرایند به شرح زیر است:
- ابتدا مطمئن شوید که سیستم شما از ساختار کولینگ مناسبی برخوردار است: پردازنده شما به صورت پیشفرض از یک هت سینک و فن برخوردار بوده که به منظور مدیریت گرمای تولید شده در حالت سرعت استاندارد است. افزایش سرعت آن موجب تولید گرمای بیشتری می شود این بدین معناست که شما احتمالاً نیاز به تجهیزات خنک کننده اضافی دارید این تجهیزات می تواند تهیه یک هت سینک و یا فن قدرتمندتر از مدل های اولیه باشد. پیشنهاد دیگر استفاده از یک کیس با فضای بیشتر و جدیدتر بوده تا هوای گرم داخل آن راحت تر و سریعتر با هوای خنک تعویض شود. به طور کلی جریان هوا خیلی در این زمینه مهم است و احتمالاً ارتقاء هت سینک و فن پردازنده کافی نبوده و نیاز به ارتقاء کیس خواهید داشت.
- استفاده از خنک کننده مایع: گیمرها و کاربران حرفه ای تمایل به استفاده از سیستم خنک کنندگی مایع داشته که البته گران هم هستند. این سیستم با ساختارهای لوله ای خود عبور دهنده هوای خنک در داخل سیستم بوده که سبب گرفتن هوای گرم از داخل سیستم و انتقال آن توسط رادیاتورها به بیرون از کیس می شود. به طور کلی این سیستم یعنی خنک کنندگی مایع کارایی فوق العاده بیشتری نسبت به خنک کنندگی به شیوه صرفاً هوا دارد.
- اعمال و آغاز این فرایند در بایوس سیستم: در ادامه شما لازم است بعد از فراهم آوردن دو گزینه بالا به بایوس سیستم خود مراجعه کرده و نسبت به افزایش نرخ کلاک ( یا و ) ولتاژ اقدام کنید. برای شروع کار مقداری نرخ کلاک را افزایش داده و سیستم را مجدداً راه اندازی کنید حال اگر دیدید عملکرد سیستم پایدار است از ابزاری نظیری Prime95 به منظور بررسی محاسبات سنگین استفاده کرده تا ببینید دمای سیستم توسط تجهیزات کولینگ شما به خوبی مدیریت می شود یا خیر. اگر همه چیز خوب پیش رفت دوباره با بایوس برگشته و مقدار کلاک را کمی دیگر افزایش دهید سپس بعد از اینکار دوباره فرایندهای پایداری را کنترل کرده تا از پایدار بودن سیستم مطمئن شوید این چرخه را آنقدر تکرار کنید تا سیستم در وضعیت ناپایدار قرار گرفته و یا گرمای به وجود آمده زیاد باشد. اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید نرخ کلاک را به نرخ ماقبل که پایدار بود برگردانید. به طور کلی دقت داشته باشید که نرخ کلاک را باید ذره به ذره افزایش داده و به هیچ وجه به یکباره آن را مقدار بالایی تنظیم نکنید.
معایب این فرایند:
زمانی که شما این فرایند را بر روی پردازنده سیستم خود اعمال می کنید در واقع کاری خلاف توصیه سازنده انجام می دهید بنابراین گارانتی قطعه از بین خواهد رفت. هر چقدر نرخ کلاک را بیشتر تنظیم کنید نرخ گرما نیز متناسب با آن افزایش خواهید یافت. بدون فراهم آوری سیستم کولینگ مناسب، ممکن است تراشه پردازنده خیلی داغ شده و صدمات دائمی به آن وارد شود.
این حالت یعنی ایجاد مشکل سخت افزاری آنقدر متداول نیست اما به هر حال در وضعیتی که سیستم ناپایدار می شود احتمال آن بسیار افزایش یافته و به طور کلی متداول است در شرایط ناپایدار، با خطاهای سیستمی و ریست های متوالی مواجه خواهید شد.
به طور کلی اگر قصد اعمال این فرایند روی قطعه مد نظر خود را دارید باید مقدار کلاک را کم کم افزایش داده و سپس بررسی کنید ببینید اگر سیستم در وضعیت پایداری قرار داشت مقدار کلاک را دوباره کمی افزایش دهید. در صورت تمایل به اعمال این فرایند تجهیزات کولینگ پیشفرض کافی نیستند چرا که ما سرعت کلاک را بیشتر از پیشفرض می خواهیم تنظیم کنیم. اگر از لپتاپ هایی استفاده می کنید که فضای کافی برای ورود و خروج هوا ندارند بهتر است قید Overclock را بزنید.
منابع موجود برای Overclock:
اگر شما تمایل به اعمال این فرایند تحت سیستم خود را دارید بهتر است پیش از انجام این کار جست و جویی در سطح اینترنت داشته تا راهنماهای لازم برای قطعه مشابه خود را پیدا کنید. فروم های مختلفی در سطح اینترنت وجود دارد که توسط کاربران علاقه مند به این فرایند مدیریت می شوند شما در این فروم ها می توانید از تجربه های واقعی افراد در زمینه Overclocking در مورد قطعه یا قطعات مشترک خود استفاده کنید.
نکته ای که در این زمینه به آن باید دقت داشته باشید این است که تمامی پردازنده هایی که حتی از یک مدل هستند در این زمینه کاملاً ساختار مشابهی ندارند. یک پردازنده ممکن است برای این فرایند بسیار خوب کار کند اما پردازنده ای دیگر با همین مدل ممکن است در سرعت مشابه آن به خوبی کار نکرده و سیستم با مشکل مواجه شود. این مسئله به ساختارهای تولیدی متفاوتی مربوط می شود که در ساخت آن پردازنده ها مورد استفاده قرار می گیرند.
خبر خوب این است که این فرایند صرفاً مربوط به کامپیوترهای شخصی نبوده و شما می توانید با برنامه های کمکی موجود در این زمینه نسبت به افزایش سرعت کاری پردازنده تحت گوشی روت شده خود اقدام کنید. اما با توجه به اینکه نمی توان گرمای اضافه ایجاد شده در گوشی ها و همچین محیط باتری را کاهش داد شاید اعمال این فرایند در دستگاه های هوشمند ایده مناسبی نباشد.
این مقاله هم به پایان رسید امیدواریم مورد توجه شما عزیزان قرار گرفته باشد منتظر مقالات اختصاصی عصربازی در روزهای آتی باشید.
